Een bonsai is een miniatuurboom of miniatuurheester die eruit ziet als een oude boom, waarvan de stam, wortelvoet, takken een kroon één geheel vormen met de kleur en de vorm van de pot waarin hij staat.
Om dit te bereiken wordt de plant gemanipuleerd; o.a. door de bonsai, in een naar verhouding zeer kleine pot te plaatsen. De wortelgroei zal door deze kleine pot stagneren, waardoor de voedselstroom naar de top van de bonsai ook wordt beperkt. Dit heeft tot gevolg dat de bovengrondse groei wordt afgeremd. Een andere manier van manipulatie bij bonsai, is het wegnemen van knoppen en het snoeien van takken. De groeimogelijkheden van de wortels is van invloed op de groei van de knoppen en takken en omgekeerd. Wanneer er minder knoppen en takken zijn, vraagt dit t.a.v. de voeding een veel mindere wortelgroei.
Met behulp van aluminium- of uitgegloeid koperdraad is het mogelijk om stengels en stammen in de gewenste vorm te laten groeien. Zo kan een boom, die onder natuurlijke omstandigheden uitgroeit tot een tientallen meters hoog exemplaar, een sierlijke plant worden op miniatuurformaat.