Naar Japanse koi-karpers is in de hele wereld vraag
Wat komt er allemaal kijken bij het kweken van de perfecte koi-karper? In het Japanse Niigata weten ze het. ‘De kans dat je er zo één krijgt is zo immens klein.’
Anoma van der Veere 17 januari 2024, 09:53
“We noemen ze levende kunst”, vertelt Shigeyoshi Tanaka terwijl hij met een net door het water heen vist. “Het is misschien makkelijker om een olympische atleet te vinden dan de perfecte nishikigoi, een Japanse brokaatkarper.”
Het verzamelen van deze kleurrijke koi- karpers wordt steeds populairder. De beroemde vissen zwemmen inmiddels in honderdduizenden vijvers over de hele wereld, waaronder in Nederland. “We verkopen steeds meer in Europa. Elk jaar komen er tientallen mensen speciaal naar ons toe om zelf hun vissen uit te zoeken”, vervolgt Tanaka.
Karpers zijn winnende loten
Hoog in de bergen in de sneeuwachtige provincie Niigata ligt de Marujyu-kwekerij van Tanaka. Een reeks vijvers stapelt zich op richting de bergtop. “Elk jaar laten we hier ongeveer 2,5 miljoen visjes vrij”, legt hij uit. “Slechts 1 procent daarvan is verkoopbaar.” Tanaka heeft hij de fijne kneepjes van het vak van zijn vader geleerd. Hij staat nu zelf bekend om het kweken van wat sommige liefhebbers de mooiste vissen ter wereld achten.
“Als je naar de staart kijkt, zie je dat de achterste rode vlek over de vin heen loopt. Dat is niet mooi. Het liefst heb je een centimeter ertussen zitten”, vertelt Stefan Koster, marien bioloog en nishikigoi- handelaar. Hij vliegt al jaren naar Japan om bij Tanaka de beste exemplaren te vinden. Samen staan ze inspecterend langs een kweekvijver waar tientallen vissen rondzwemmen.
Door het midden van de vijver hangt een net. Aan de ene kant zweven felgekleurde karpers ter grootte van een volwassen kat, en aan de andere kant spartelen wat kleinere vissen die nog in de palm van je hand passen. “Dat is onze specialiteit”, vertelt Tanaka terwijl hij wijst naar een witte karper met een rode cirkel op zijn voorhoofd. “Precies de Japanse vlag”, zegt hij lachend. “De kans dat je er zo één krijgt is zo immens klein. Een op tientallen miljoenen”, voegt Koster toe.
Hobbyisten de grootste klanten
“Sommige kosten veel geld, het kan oplopen tot 35.000 euro”, legt Koster uit. Elk jaar worden competities georganiseerd waarin de mooiste vissen aan bod komen. Koster is regelmatig te vinden als jurylid: “Je moet rekening houden met veel ongeschreven regels. De kleuren moeten scherp zijn, mogen niet de ver over de staart heen lopen. Als het voorhoofd te steil is, is dat een minpunt.”
Toch is niet iedereen zo kieskeurig. “De meeste karpers die hier gekweekt worden gaan naar hobbyisten en tuincentra. Dan kosten ze misschien een paar tientjes, of tweehonderd euro als je een mooie hebt. Het is een hele toegankelijke hobby”, legt Koster uit. “Maar als je echt een unieke wil hebben, moet je naar Niigata komen en er zelf één uitzoeken”, zegt Tanaka.
China blokkeert export
Dit jaar is Japan begonnen met het lozen van koelwater uit de kerncentrale van Fukushima. China voerde direct exportcontroles in op zeevruchten en visproducten uit het land. Weliswaar vinden de lozingen ver weg plaats van de vijvers van Tanaka, toch staat hun nishikigoi ook op de lijst. “Het is een wraakactie”, vertelt Shigeo Tanaka, de vader van Shigeyoshi. Het is een pijnlijke ontwikkeling voor veel kwekers: ongeveer 20 procent van de brokaatkarpers wordt naar China geëxporteerd.
Kwekers richten zich daarom op Zuidoost- Azië en het Westen. “We verkopen enorm veel in de VS, maar ook in landen als Frankrijk en Griekenland zijn er steeds meer klanten”, vertelt Tanaka. Nederland is daarbij van groeiend belang. Japanse kwekers exporteerden 2,3 miljoen euro aan nishikigoi naar Nederland in 2022. Een stijging van meer dan 40 procent in tien jaar tijd.
“Ik verkoop elk jaar duizenden karpers. Nederlanders zijn echte liefhebbers. Dat komt omdat ze niet alleen mooi, maar ook sterk zijn: ze kunnen in verschillende klimaten lang blijven leven”, vervolgt Koster. “Dat is wel anders dan een tropisch visje of een goudvis. Ik vind het niet gek dat ze als huisdieren steeds populairder worden.”
Lees ook:
Klanten van koikarperkweker rijden uren voor een metallic kikokuryu
De gebroeders Boerma kweken koikarpers en zijn heel succesvol: ze runnen de grootste siervissenkwekerij van Noord-Nederland.